Ed Seykota - cha đẻ của giao dịch qua máy tính.
Ai cũng đều biết thị trường Forex trong vài thập kỷ qua đã thay đổi rất nhiều. Sự cải tiến về công nghệ đã làm thay đổi giao dịch tốt hơn, nhưng ít ai biết đến những con người đứng đằng sau những tiến bộ này. Bạn có bao giờ nghe nói về Ed Seykota, vị trader nổi tiếng đã đem các giải pháp công nghệ thông tin vào giao dịch Forex? Con số lợi nhuận trên vốn của ông có thể sánh ngang với con số của Warren Buffett, George Soros hay William J. O'Neil. Hiển nhiên ông là một trong số các tượng đài trong giới giao dịch.
Edward Arthur Seykota sinh năm 1946 ở Hà Lan, song từ khi còn nhỏ ông đã cùng gia đình di cư sang Mỹ. Bản thân cha của ông đã thử sức với công việc trader chứng khoán và về sau đã trở thành người thầy truyền dạy kinh nghiệm về giao dịch cho con trai của mình.
Ed giao dịch lần đầu tiên ở Portland, Oregon vào lúc 5 tuổi. Ông được cha mình đưa cho một phù hiệu khuyến mại hình huy chương màu vàng, và ông đã đem nó đi đổi với một đứa trẻ hàng xóm để lấy năm tròng kính lúp và cảm thấy như thể mình đã tham dự một nghi lễ trường thành. Ông cũng bắt đầu có hứng thú với việc phân tích kỹ thuật từ rất sớm. Trước lúc 9 tuổi, phòng ngủ của ông đã chứa đầy máy phát thanh cũ, các thiết bị kiểm nghiệm và dao động kế. Ed thích tạo ra và hiển thị các dạng sóng. Sau đó, ở tuổi 13, ông được cha chỉ cho cách mua cổ phiếu và được dạy rằng ông nên mua vào khi giá phá vỡ khỏi đỉnh hộp và nên bán ra khi giá phá vỡ đáy. Ed Seykota đã khởi đầu như thế.
Năm 1969, ông tốt nghiệp MIT với hai bằng Cử nhân Khoa học ngành Kỹ thuật Điện và Quản trị. Có lần ông đọc được một bài viết của kỹ thuật viên Richard Donchian khiến ông rất hứng thú. Trong đó, Donchian đã mô tả cách mà một hệ thống giao nhau giữa hai đường trung bình động 5 ngày và 20 ngày đơn giản có thể đem lại tỉ lệ lợi nhuận đáng kể như thế nào. Ý tưởng về một cỗ máy kiếm tiền bằng kỹ thuật tự động đã cuốn hút Edward. Thế là ông đã mua vài block time từ một dịch vụ máy tính ở địa phương, dành nhiều đêm liền để tạo thẻ bấm lỗ từ Tạp chí Phố Wall rồi bắt đầu mô phỏng các kết quả của Donchian. Ông đã thử thay đổi các bộ tham số và phát hiện ra nhiều cách kết hợp khác cũng có hiệu quả. Ông còn nhận thấy khi các đường với thời hạn dài hơn cũng có hiệu quả khá tốt, trong khi các chi phí giao dịch có vẻ chia nhỏ các hệ thống ngắn hạn. Và cứ thế, bậc thầy giao dịch trong tương lai đã bén duyên với phân tích kỹ thuật.
Sự nghiệp giao dịch của Ed Seykota bắt đầu vào những năm 1970 khi ông được một công ty môi giới lớn tuyển dụng. Tại đây, Ed đã phát triển một trong các hệ thống giao dịch được thương mại hóa đầu tiên dành cho việc quản lý tiền trên thị trường Tương Lai. Ed đến công ty vào ngày cuối tuần để dùng máy chủ kế toán IBM 360/65 để chạy các thí nghiệm. Ông bấm lỗ trên thẻ và cho hệ thống FORTRAN 4 xử lý hàng loạt công việc. Ông còn tiến hành kiểm nghiệm bốn loại hệ thống đối với khoảng 50 bộ tham số khác nhau trên tám loại mặt hàng trong vòng mười năm trở về trước. Ông tốn nửa năm cho hàng tá công việc đó.
Kết quả, ban lãnh đạo của công ty môi giới đó đã cho ra đời một sản phẩm xoay quanh nghiên cứu của ông. Vấn đề là, cấp trên của ông đã không thể theo đuổi hệ thống đó mà thay vào đó lại quan tâm đến việc tăng công suất của hệ thống nhằm đem về nhiều hoa hồng hơn nữa. Ed nói với họ rằng tốt hơn hết họ nên kiếm tiền cho khách hàng của họ. Không ăn thua! Không chỉ thế, cấp trên của ông đã từ chối không chi cho ông 10% trong số hoa hồng kiếm được từ hệ thống. Đó là lý do tại sao Ed đã quyết định ra đi.
Ở tuổi 23, Ed Seykota một thân một mình ra đi với khoảng nửa tá tài khoản có giá trị từ $10.000-$25.000. Tính đến giữa năm 1988, một trong các tài khoản khách hàng của ông với số vốn khởi điểm $5.000 đã tăng lên hơn 250.000% trên cơ sở tiền mặt. Nếu chúng tôi tiến hành tiêu chuẩn hóa việc rút tiền, tài khoản này có thể sẽ còn tăng lên đến vài triệu phần trăm. Các kết quả này thực sự gây kinh ngạc. Nên nhớ, các con số đó là kết quả của hơn một thập kỷ giao dịch, vì vậy đây không phải là ăn may hay một hồi vận đỏ nào đó.
Ed Seykota là người rất tin vào nguyên tắc. Mọi việc ông làm đều dựa trên nguyên tắc giao dịch nghiêm ngặt mà ông tự vạch ra cho mình. Nhờ vậy mà ông giữ được bình tĩnh ngay cả khi mọi thứ diễn ra không như ý ông.
Năm nguyên tắc giao dịch của Seykota được hâm mộ nhất bao gồm:
1. Cắt giảm thua lỗ
Bảo toàn tiền vốn là nhiệm vụ hàng đầu của một trader, kế đến mới là kiếm lời. Cần chấp nhận thua lỗ trong giao dịch, tức là chấp nhận thua lỗ một khi thị trường không đúng với ý định giao dịch của bạn.
Nếu bạn phạm phải sai lầm khi nuôi hy vọng rằng thị trường sẽ chuyển biến có lợi cho bạn thì bạn cầm chắc thất bại. Cách tốt nhất để đón nhận thua lỗ trong giao dịch chính là xây dựng kế hoạch. Kết hợp kế hoạch ấy với các khoản cược nhỏ, và rồi bạn sẽ bỏ xa các trader Forex khác.
2. Ride Winners - Duy trì những vị thế đang thắng
Giao dịch không có nghĩa là đạt tỉ lệ thắng 70-80%, mà chung quy nằm ở chỗ kiếm được bao nhiêu tiền khi bạn tiên đoán đúng và thua lỗ bao nhiêu tiền khi bạn tiên đoán sai.
Không có bất kỳ người chơi thị trường nào thành công giống hệt nhau. Mỗi người đều có phong cách độc nhất và tư duy khác biệt của mình về thị trường, phân tích kỹ thuật hay cơ bản, thậm chí là quản trị rủi ro. Dù vậy, tất cả họ đều có chung một nguyên tắc cực kỳ quan trọng: đó là họ cần có một tỉ lệ rủi ro/lợi nhuận bất đối xứng. Nói đơn giản hơn, lợi nhuận phải áp đảo rủi ro. Và cách duy nhất để đạt được lợi nhuận áp đảo ấy chính là tiếp tục duy trì những vị thế đang có lãi.
3. Chỉ Đặt Các Khoản Cược Nhỏ
Một trong các cách tốt nhất để kiềm chế cảm xúc trong lúc giao dịch chính là đặt các khoản cược nhỏ. Nếu bạn liều lĩnh cược quá nhiều vào bất kỳ một giao dịch nào thì cảm giác sợ hãi và tham lam sẽ sớm xâm chiếm lấy bạn.
Hãy đầu cơ số tiền dưới 10% giá trị ròng thanh khoản của bạn. Hãy cược với số tiền dưới 1% tài khoản đầu cơ của bạn đối với một giao dịch. Làm vậy thường giúp giữ độ biến động trong tài khoản giao dịch ở mức thấp so với giá trị ròng. Cần lưu ý rằng rủi ro đối với mỗi giao dịch nên nhỏ hơn 1% số dư tài khoản. Điều này cho phép bạn chịu đựng nhiều lần thua lỗ mà không phải thua sạch tài khoản hay xuống tinh thần.
Tuy nhiên, Ed Seykota còn xác định một tỉ lệ phần trăm trong giá trị tài sản ròng thanh khoản của ông, bao gồm tiền mặt và các tài sản khác có thể sẵn sàng chuyển thành tiền mặt. Theo như nguyên tắc của ông, một người chỉ được phép đầu cơ (tức sử dụng tài khoản giao dịch cá nhân) ít hơn 10% giá trị tài sản ròng thanh khoản.
Điều này là cực kỳ quan trọng bởi nó củng cố tầm quan trọng của việc dùng thu nhập sau thuế để giao dịch. Nói cách khác, hãy mạo hiểm với số tiền mà bạn không dùng để trả tiền thuê nhà, dùng vào phí sinh hoạt, mua sắm nhu yếu phẩm hay các nhu cầu thiết yếu khác.
4. Tuân Thủ Nguyên Tắc Mà Không Ngờ Vực
Các nguyên tắc giao dịch đều mang tính sống còn và Ed Seykota nêu bật điều này. Dù cho đó là nguyên tắc chỉ rõ số tiền mà bạn được phép đánh cược hay nguyên tắc chỉ ra điều gì bạn phải làm trong trường hợp thua lỗ liên miên, các nguyên tắc giao dịch vẫn có tính quyết định đối với thành công của bạn.
Các ràng buộc này có ở khắp nơi trong cuộc sống, ngoại trừ trong giao dịch. Khi bạn bắt đầu một giao dịch, chẳng ai bảo bạn nên cược bao nhiêu hoặc nên mua vào hay bán ra. Lựa chọn là ở bạn. Bởi thế nên các nguyên tắc giao dịch là rất quan trọng vì chúng giúp bạn giữ vững kỷ luật trong một thế giới không hề có điểm dừng này.
5. Biết Khi Nào Nên Phá Vỡ Nguyên Tắc
Ed Seykota giải thích rất cặn kẽ tại sao việc biết cách cân bằng giữa tuân thủ nguyên tắc và vượt rào lại rất quan trọng.
Đôi lúc ông giao dịch hoàn toàn dựa trên phân tích kỹ thuật, có đôi khi ông dựa vào trực giác mạnh mẽ của bản thân mà phớt lờ các tín hiệu, và có đôi khi ông chẳng dựa vào thứ nào cả. Nếu ông không cho phép bản thân mình được tự do khai thác óc sáng tạo của mình thì mọi thứ có thể dồn nén đến khi tất cả đều bùng nổ. Việc tạo dựng nên một hệ sinh thái khả thi có thể tăng cường độ bền bỉ trong giao dịch, và đây cũng là chìa khóa thành công. Nói cách khác, trực giác thường cũng quan trọng không kém nguyên tắc giao dịch của bản thân.
Ed Seykota chắc chắn là một trong những trader thành công nhất từ trước đến nay. Có thể ông không phải là một trader theo phương pháp hành động giá, song những bài học chúng ta có thể học được từ ông thực sự là vô giá. Bạn có muốn thử ứng dụng chúng vào thực tế không?
Giao dịch ngay!
