Giao dịch: nhanh và chậm

Đã bao nhiêu lần bạn đưa ra quyết định mà không cần suy nghĩ? Hãy đối mặt với thực tế - rất nhiều lần. Trong số những quyết định này, có lẽ không ít nhiều người sẽ cảm thấy hối tiếc. Mặt khác, tư duy phân tích kỹ lưỡng cần nhiều thời gian hơn nhưng điều đó giúp bạn hiểu rõ được các nhiệm vụ phức tạp. Sự khác biệt giữa ra việc đưa ra quyết định trực quan và phân tích là nội dung chính trong "Tư duy nhanh và chậm", cuốn sách được viết bởi nhà kinh tế học nổi tiếng đồng thời là người chiến thắng giải thưởng Noble, ông Daniel Kahneman. Cuốn sách này mô tả cách thức mọi người đưa ra quyết định của họ và lý giải tại sao xảy ra các lỗi vẫn thường xảy ra trong quá trình này. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cố gắng áp dụng các phương pháp chính từ cuốn sách này vào hoạt động giao dịch.

Hai hệ thống tư duy

Theo cuốn sách này, chúng ta có hai hệ thống tư duy - Hệ thống 1 và Hệ thống 2. Hệ thống đầu tiên là hệ thống tự động, bạn sẽ thực hiện hoạt động tức thì. Đây là cách bộ não của bạn hoạt động: bộ não của bạn nhìn nhận thấy vấn đề, so sánh nó với kinh nghiệm trong quá khứ và cung cấp cho bạn một giải pháp. Trong một số tình huống hàng ngày, bạn chỉ cần một cái chớp mắt để đưa ra quyết định cuối cùng. Ví dụ, bạn mất bao lâu để phán đoán rằng hương vị mà bạn cảm nhận được đến từ những chiếc bánh yêu thích của bạn? Chúng tôi đoán, chỉ mất vài giây. Bên cạnh đó, hệ thống 2 yêu cầu sự phân tích phức tạp hơn. Ở đây, bạn cần sử dụng các kỹ năng, kiến thức và làm việc sâu hơn trong bộ não của bạn.

Hãy tìm hiểu hai hệ thống này hoạt động như thế nào trong giao dịch. Ví dụ, những gì một nhà giao dịch giàu kinh nghiệm có thể nghĩ tới khi anh ấy/cô ấy đọc được những tin tức trong bức hình dưới đây?

Ý nghĩ đầu tiên nảy ra trong đầu bất kỳ nhà giao dịch nào là "Đã đến lúc mua tài sản rủi ro!" Tâm trí của bạn sắp xếp mọi tài sản rủi ro mà bạn biết (bao gồm cổ phiếu, tiền tệ hàng hóa, chỉ số, v.v.)

Nhưng bạn nên mua sản phẩm gì để tránh những sai lầm? Để trả lời câu hỏi này, Hệ thống 2 sẽ được kích hoạt và bạn bắt đầu phân tích tài sản nào thực sự đáng giá để giao dịch lúc này. Bạn tìm kiếm các thông tin xác thực như các mô hình hình nến, mô hình biểu đồ và các ngưỡng đáng kể. Chỉ sau khi quá trình phân tích kỹ lưỡng được xử lý thông qua Hệ thống 2, bạn mới có thể đưa ra quyết định của mình.

Đơn giản hóa dựa trên Hệ thống 1

Mặc dù Hệ thống 1 nhìn chung khá chính xác, những vẫn có những tình huống hệ thống này có thể xảy ra lỗi. Trên thực tế, Hệ thống 1 đôi khi tìm kiếm một câu trả lời dễ dàng hơn cho các câu hỏi so với yêu cầu.

Ví dụ, sau khi nghe về một đợt tăng giá trên thị trường, bạn có thể nhảy vào giao dịch mà không cần suy nghĩ thứ hai, theo sau đó là cảm xúc và nỗi sợ bị bỏ lỡ. Nhưng bất chấp dự đoán của bạn về thành công, thị trường đã chuyển sang một hướng khác. Đó là bởi vì bạn đã bỏ qua các tín hiệu quan trọng cho thấy sự thay đổi của một xu hướng.

WYSIATI: Những gì bạn thấy là tất cả

Một khía cạnh thú vị khác mà ông Kahneman chú ý đến được biết với tên gọi WYSIATI - "what you see is all there is" (Những gì bạn thấy là tất cả). Cụm từ này phản ánh một hiện tượng đưa ra kết luận dựa trên thông tin hạn chế. Theo kết quả của WYSIATI, một nhà giao dịch có thể đưa ra kết luận sai về thị trường dựa trên một lượng thông tin hạn chế. Do tính tự động của Hệ thống 1, tâm trí của chúng ta xác định các kết nối bề nổi giữa các sự kiện. Sau đó, những phán đoán hoặc cảm giác hình thành được xác nhận bởi Hệ thống 2.

Như kết quả của WYSIATI, các lỗi sau xảy ra khá thường xuyên.

• Định luật về số lượng nhỏ. Đôi khi, tất cả các nhà giao dịch cần xem xét kết quả của một mẫu nhỏ (ví dụ: 3 người) để đi đến kết luận cuối cùng. Ví dụ, bạn bắt gặp tiêu đề "Theo các nhà phân tích, cuộc suy thoái sắp xảy ra". Bạn đưa ra một kết luận tức thì rằng cuộc suy thoái đang diễn ra, mặc dù đó là ý kiến của ba nhà báo hầu như không liên quan đến kinh tế. Bạn biết rằng bạn hoàn toàn có thể phán đoán chính xác nếu bạn mở bài viết và đọc kỹ nội dung, nhưng bạn quá bận rộn với sự hoảng loạn và việc rút tiền. Do đó, để tránh lỗi này trong hành vi của bạn, bạn cần liên tục kiểm tra tính thật trong thông tin. Bạn nên đọc tin tức, phân tích một cách cẩn thận và làm quen dần với việc tìm hiểu nguồn gốc bài viết.
• Mối liên hệ giữa cơ hội ngẫu nhiên và nguyên nhân. Đây là lỗi mà chúng tôi tin rằng bạn thường gặp phải trong thực tiễn giao dịch của mình - những nhà phân tích kỹ thuật thân mến của chúng tôi.

Bạn cón nhớ những đường hỗ trợ hoặc kháng cự mà bạn nghĩ rằng hoàn toàn không thể phá vỡ trong khi chờ đợi sự phục hồi? Đột nhiên, mức này bị phá vỡ, và bạn mất niềm tin vào số liệu thống kê. Như Kahneman đã chia sẻ trong cuốn sách của mình, "nhiều sự thật của thế giới là do tình cờ, bao gồm cả việc lấy mẫu ngẫu nhiên". Do đó, bạn nên thường xuyên quan sát bức tranh tổng thể và nắm bắt những diễn biến đang xảy ra trên thị trường, những sự kiện hiện thời và theo dõi tâm lý rủi ro. Để tìm đọc thêm các thông tin, hãy kiểm tra lịch sự kiện kinh tế và các bí quyết nắm bắt tâm lý rủi ro.

• Ngụy biện trần thuật. Mọi người thường tạo ra những lời giải thích thiếu sót cho các sự kiện trong quá khứ. Bạn còn nhớ những câu chuyện điển hình về các trader thành công? Khi đọc các bài viết, bạn có thể bật ra suy nghĩ: "Wow, anh chàng này có máu giao dịch chảy trong cơ thể!" Những gì bạn không nghĩ tới nằm ở mặt khuất, trong đó có rất nhiều sự kiện tình cờ, mất mát và những bối cảnh khác mà một nhà văn tránh nói tới. Nếu bạn không quen thuộc với những lời ngụy biện trần thuật, bạn bắt đầu tin rằng những người trong câu chuyện là một "bậc thầy giao dịch", một "chuyên gia thành công", v.v. Đó là lý do tại sao chúng tôi khuyên bạn nên lấy cảm hứng từ những câu chuyện này, nhưng hãy nhớ rằng tất cả chúng ta đều là con người. Bạn không thể trở thành một nhà giao dịch chỉ qua sách vở, nhưng bạn có thể tạo ra những câu chuyện thậm chí còn hay hơn thế nữa?
• Tự tin thái quá. Đây là lỗi mà các nhà giao dịch thường xuyên xảy ra. Điều này cũng liên quan đến việc không nắm rõ nền tảng. Hãy tưởng tượng bạn là một nhà giao dịch mới làm quen với những khoảng trống (gap). Một số bài đăng ngẫu nhiên trên Facebook đã đề cập rằng hầu hết các khoảng trống phải được lấp đầy.

Bạn mở biểu đồ S&P 500, chờ khoảng trống và... mở một lệnh bán. Bạn quên rằng có rất nhiều loại khoảng trống khác nhau, bao gồm các khoảng trống tiếp diễn (continuation gap) và phổ biến (common gap). Thực tế về các khoảng trống được lấp đầy có liên quan đến các khoảng trống phổ biến, trong khi các khoảng trống tiếp diễn xảy ra trong một xu hướng tăng/giảm mạnh. Khi bạn giao dịch S&P 500 và chỉ số này di chuyển trong một xu hướng tăng, bạn sẽ đối mặt với khoảng trống tiếp diễn và thua lỗ. Vì vậy, chúng tôi khuyên bạn nên làm quen với tất cả các sự kiện có thể trước khi tham gia giao dịch.

Để kết thúc bài viết dựa trên nghiên cứu của ông Kahneman, chúng ta hãy cùng nhìn lại năm bí quyết quan trọng để tránh các thủ thuật tâm trí do Hệ thống 1 gây ra.

1. Luôn xác nhận;
2. Đừng đưa ra kết luận dựa trên dữ liệu hạn chế;
3. Lưu ý rằng tất cả các câu chuyện về những bậc thầy giao dịch được xây dựng nhằm giúp bạn tin tưởng vào sự vượt trội của họ;
4. Ngay cả khi bạn tìm thấy tín hiệu giao dịch tốt từ người khác - hãy cố gắng giải thích lý do tại sao bạn nên đặt lệnh ở đây mà không phải là 100 pip ở trên/dưới.
5. Cố gắng đào sâu vào các sự thật bạn biết. Tìm hiểu tất cả các dấu hiệu tiềm năng của sự đảo chiều và đừng để bộ não đánh lừa bạn.

TRẢI NGHIỆM TRÊN THỰC TẾ

Author: FBS Analyst Team

Xem thêm bài viết của tác giả

Tương Tự

07.01.2023 18:00 Lựa chọn của bạn: giao dịch toàn thời gian hay bán thời gian vào năm 2023?

Nếu bạn đang cân nhắc giao dịch toàn thời gian, bạn cần chuẩn bị tâm thế sẵn sàng đối mặt với nhiều thử thách.

28.12.2022 17:05 Cách Giao dịch Mô hình Nến Ba Con Quạ Đen

Trong giao dịch, chúng ta có thể dựa vào một loạt các tín hiệu vào lệnh khác nhau.

12.12.2022 09:25 Cách Giao Dịch Mô Hình Biểu Đồ Tam Giác?

Mô hình biểu đồ tam giác là mô hình hợp nhất liên quan đến việc giá tài sản di chuyển trong phạm vi thu hẹp dần.